Τήν παραμονή τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος τέλεσα τόν Ἑσπερινό στόν Ἄνω Μελᾶ, στόν Ναό τοῦ Ἁγίου.

Ὁ Ἄνω Μελᾶς εἶναι ἕνα μικρό χωριό λίγα χιλιόμετρα πέρα ἀπό τό χωριό Μελᾶς, τό ὁποῖο λεγόταν Στάτιστα καί εἶναι γνωστό διότι ἐκεῖ ἐφονεύθη ὁ ἥρωας τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα Παῦλος Μελᾶς.

Στό Ἄνω Μελᾶ ζοῦν ἐλάχιστες οἰκογένειες, πού ἀσχολοῦνται κυρίως μέ τήν γεωργία καί λιγότερο μέ τήν κτηνοτροφία.

Τούς εἶχα ὑποσχεθεῖ ὅμως ὅτι θά πήγαινα στήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνα πού ἑορτάζει ὁ Ναός τους, καί τήρησα τήν ὑπόσχεσή μου αὐτή.

Στόν Ἑσπερινό μίλησα γιά τόν ἅγιο Σπυρίδωνα, ὁ ὁποῖος ζώντας καί αὐτός σέ ἕνα μικρό καί ἀσήμαντο χωριό τῆς Κύπρου, ἀσχολούμενος μέ τήν κτηνοτροφία, τήρησε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί πολιτευόμενος μέ ἁπλότητα ἁγίασε καί ἀγαπᾶ ὅλους τούς Χριστιανούς καί μάλιστα τούς ξωμάχους.

Μετά τό πέρας τοῦ Ἑσπερινοῦ, βγάλαμε μέ τούς ἐκκλησιασθέντες τέσσερεις ἀναμνηστικές φωτογραφίες: Μία ὅλοι μαζί, μία μέ τά παιδιά τοῦ χωριοῦ, μία μέ τίς μαυρομαντηλοῦδες γιαγιάδες τοῦ χωριοῦ καί μία μέ τούς Ἱερεῖς πού συμμετεῖχαν.

Τέσσερεις φωτογραφίες.

Μιά φωτογραφία ὅλοι μαζί, γιατί μοῦ ἔκανε ἐντύπωση ἡ συμμετοχή τους στόν Ἑσπερινό σέ ἕνα μικρό χωριουδάκι, καί τούς εὐχαρίστησα γι᾽ αὐτό καί τούς εὐλόγησα. Εἶναι οἱ ἀκρίτες ὄχι μόνον ὡς πρός τόν τόπο, ἀλλά καί ὡς πρός τόν τρόπο ζωῆς τους, στόν πρωτογενῆ τομέα παραγωγῆς.

Μιά φωτογραφία μέ τά παιδιά, γιατί ἐπίσης μοῦ ἔκανε ἐντύπωση ὅτι στήν ἄκρη αὐτή τῆς Πατρίδος μας μένουν οἰκογένειες μέ μικρά παιδιά.

Ὅταν ὑπάρχουν παιδιά σέ κάποιο χωριό, ὑπάρχει καί ἐλπίδα. Ἀλλά ἡ διαβίωση αὐτή, σέ χωριό μέ περιορισμένες δυνατότητες, εἶναι ὁπωσδήποτε δύσκολη γιά τά παιδιά.

Τά παιδιά τοῦ Ἄνω Μελᾶ εἶναι μαθητές τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου, πού πηγαίνουν στό κεντρικό χωριό τῶν Κορεστίων, τόν Γάβρο, λίγα χιλιόμετρα πιό μακριά. Τούς εἶπα ὅτι θά πήγαινα στό Σχολεῖο τους, στόν Γάβρο, ἐκεῖνες τίς ἡμέρες, καί χάρηκαν. Μεταξύ αὐτῶν εἶναι καί μιά μαθήτρια τοῦ Λυκείου, πού πηγαίνει κάθε ἡμέρα στήν Καστοριά, μία ὥρα δρόμο μέ τό λεωφορεῖο.

Μέ χαροποίησαν καί μέ συγκίνησαν ἰδιαιτέρως, ἔμαθα τά ὀνόματα ὅλων τους καί τούς ἔδωσα κάτι «γιά τά κάλαντα», ἀπό αὐτά πού μοῦ ἔδωσε πρόσφατα ἕνας φιλάδελφος Καστοριανός γιά νά δίνω σέ παιδιά καί σέ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη. Καί ὑποσχέθηκα νά πάω νά τά ἐπισκεφθῶ στά σπίτια τους σέ κάποια ὀνομαστική ἑορτή τους.

Μιά φωτογραφία μέ τίς μαυρομαντηλοφοροῦσες γιαγιάδες. Γιατί μοῦ θυμίζουν τήν γιαγιά μου Ἀναστασία καί τήν δεύτερη γιαγιά μου Σουλτάνα (ἀδελφή τῆς πρώτης, ἀνάπηρη πολέμου, πού μᾶς μεγάλωσε), καί ἄλλες γιαγιάδες τῆς Ἔδεσσας, ὅπου μεγάλωσα, πού φοροῦσαν μαντήλα καί μάλιστα ἀπό μιά ἡλικία καί μετά δέν ἔβγαζαν τά μαῦρα ροῦχα. Οἱ γιαγιάδες αὐτές, ἡ Σοφία, ἡ Ἰωάννα, ἡ …, μένουν στό χωριουδάκι αὐτό, στά πτωχικά τους σπιτάκια, καί θαρρῶ πώς προσεύχονται, ἄν ὄχι γιά ὅλο τόν κόσμο, γιά τά παιδιά καί τά ἐγγόνια τους.

Τίς ἡμέρες αὐτές ἄλλωστε ἑόρταζαν οἱ γιαγιάδες, καί συγκεκριμένα τήν ἡμέρα τῆς Ἁγίας Ἄννης, τῆς «γιαγιᾶς» τοῦ Χριστοῦ μας.

Καί ἔχει ὑπογραμμισθεῖ δεόντως ἡ μεγάλη σημασία τῆς παιδαγωγικῆς τῶν γιαγιάδων στά ἐγγόνια τους, ὅταν μέσῳ αὐτῶν μεταδίδεται ἡ παράδοση στίς νέες γενιές.

Μιά φωτογραφία μέ τούς Ἱερεῖς, τόν π. Σωκράτη, τόν π. Χρῆστο, τόν π. Γαβριήλ. Γιατί οἱ συμπαθέστατοι αὐτοί λειτουργοί τοῦ Ὑψίστου λειτουργοῦν καί διατηροῦν ἀναμμένο τό κανδήλι τῶν μικρῶν αὐτῶν ἀκριτικῶν χωριῶν, στηρίζοντας τό μικρό ποίμνιο καί ἁγιάζοντας τόν τόπο.

*

Ἄν καί μέ περίμεναν ἐκεῖνο τό βράδυ στόν Ἅγιο Γεώργιο γιά τήν ὁμιλία μου μέ θέμα τήν θεολογία τῶν Χριστουγέννων, οἱ κάτοικοι τοῦ Ἄνω Μελᾶ μέ «ἀνάγκασαν» νά περάσω ἀπό τήν αἴθουσα τοῦ χωριοῦ, τό παλιό σχολεῖο τους, γιά νά μέ φιλοξενήσουν, ἔστω καί γιά λίγα λεπτά.

Τούς εὐχαρίστησα καί τούς ὑποσχέθηκα νά πάω, πρῶτα ὁ Θεός, καί πάλι, νά τούς ἐπισκεφθῶ, γιατί εἶναι καί αὐτοί παιδιά μου, ἀκριτικά καί δημιουργικά.