Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη δολοφονία του εκ Βογατσικού σπουδαίου άνδρα Ίωνα Δραγούμη. Αναρτώ το σημείωμα του εκλεκτού συμπατριώτη μας ιατρού-συγγραφέα Νώντα Τσίγκα για το πρόσωπο του Ίωνα και τις εκδηλώσεις με τις οποίες επρόκειτο (και πρόκειται) να τιμηθεί από τον Δήμο μας. Ευχαριστώ τον Νώντα για την πολύτιμη συνεργασία του κι εύχομαι να αξιωθούμε γρήγορα να τιμήσουμε τον οικουμενικό Βογατσιώτη Ίωνα.
ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ (1878-1920)
ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ
Κλείνουν στις 13 Αυγούστου φέτος, 100 χρόνια από τη στυγερή δολοφονία του Ίωνος Δραγούμη που συνέβη στην Αθήνα στις 31 Ιουλίου του 1920 (σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο που ίσχυε τότε).
Ο Ἰων Στεφ. Δραγούμης, γόνος της φημισμένης οικογένειας με καταγωγή από το Βογατσικό, διπλωμάτης, πολιτικός, λογοτέχνης, διανοούμενος, συνέδεσε τη ζωή του με αποστολικό και εθνεγερτικό έργο. Υπερασπιστής του εμπερίστατου ελληνισμού της «Έξω» Ελλάδας (της σκλαβωμένης στους Οθωμανούς και καθημαγμένης από την βουλγαρική τρομοκρατία Μακεδονίας και Θράκης) αποφασίζει να δράσει, παρακάμπτοντας τον λήθαργο των πολιτικών και των προξενικών υπαλλήλων της «Μέσα» Ελλάδας. Καταφθάνει στη Μακεδονία το 1902, ως υπάλληλος του Προξενείου στο Μοναστήρι σε ηλικία μόλις 23 ετών Εργάζεται μεθοδικά και με μυστικότητα, συχνά εκθέτοντας τη ζωή του σε κίνδυνο. Ιδρύει τη «Μακεδονική Άμυνα», προετοιμάζοντας το έδαφος για το «Μακεδονικό Κομιτάτο» που αργότερα θα αναλάβει να στηρίξει τον Αγώνα. Συμμετέχει το 1906 στην μυστική «Οργάνωση Θεσσαλονίκης» και συνιδρύει το 1908 με τον Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαΐδη και άλλους την «Οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως» η οποία επιχείρησε να αναβιώσει το όραμα του Ρήγα Φεραίου στα Βαλκάνια (δόγμα του «Ανατολισμού»). Κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην σύνταξη του Πρωτοκόλλου για την παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Έλληνες και υψώνει την ελληνική σημαία στη Μητρόπολη. Παραιτείται από το διπλωματικό σώμα το 1915 και εκλέγεται βουλευτής Φλώρινας (και Καστορίας τότε) το 1915. Το 1917 θα εξοριστεί σε Κορσική και Σκόπελο από τους Γάλλους που δικτατορεύουν στην Ελλάδα. Κάτω από σκοτεινές (ακόμα και σήμερα) συνθήκες θα δολοφονηθεί στην Αθήνα από την παραστρατιωτική φρουρά του Βενιζέλου, τους περιβόητους «Γυπαραίους».
Για να τιμηθεί η επέτειος της δολοφονίας του είχαν προγραμματισθεί να γίνουν υπό την αιγίδα του Δήμου Άργους Ορεστικού και την αρωγή του Μπαγκείου Ιδρύματος οι παρακάτω εκδηλώσεις:
1. Ονοματοδοσία της κεντρικής πλατείας του Βογατσικού ως Πλατείας Ίωνος Δραγούμη και μεταφορά της προτομής του Ίωνος Δραγούμη από το πάρκο σ’ αυτήν (θέση στην οποία είχε τοποθετηθεί κατά την ημέρα των αποκαλυπτηρίων το 1971).
2. Στο πλαίσιο των Δραγουμείων 2020»», ομιλία στην Πλατεία Ίωνος Δραγούμη στο Βογατσικό από τον Νώντα Τσίγκα με θέμα «Εκδρομή Αυγούστου»: Ανακοίνωση ανέκδοτου ημερολογιακού υλικού και παρουσίαση του Χρονικού της πρώτης επίσκεψης του Ίωνος Δραγούμη στο Βογατσικό κατά τον Αύγουστο του 1903. Είχε προβλεφθεί να υπάρξει μουσική πλαισίωση (από τον μουσικό-κιθαρίστα κ. Γιάννη Ζορπίδη).
3. Παρουσίαση στο Πολιτιστικό Κέντρο Άργους Ορεστικού του βιβλίου «Ίωνος Δραγούμη -Τα “κρυμμένα” ημερολόγια 1912-13», το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη το Φθινόπωρο του 2020, σε επιμέλεια-σχολιασμό του Νώντα Τσίγκα.
Οι ειδικές όμως επιδημιολογικές συνθήκες με τον SARS-CoV-2 που επικράτησαν φέτος, λειτούργησαν, όπως ήταν φυσικό, αποτρεπτικά και για τη σκέψη ακόμα λήψης οποιασδήποτε απόφασης σχετικής με τις εκδηλώσεις αυτές.
Όμως, επειδή ο Ίων Δραγούμης παραμένει «ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές» ή οργάνωση των εκδηλώσεων αυτών παραμένει στην ατζέντα μας και απλώς μετατίθεται… Έστω και εκτός επετειακού ορίζοντα ελπίζουμε πως το χρέος μας απέναντι στον διαχρονικό Ίωνα κάποια στιγμή θα εκπληρωθεί.
*Στη φωτογραφία της ανάρτησης: Ίων Δραγούμης (Αρχείο Ίωνος Δραγούμη-Γεννάδειος Βιβλιοθήκη Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών Αθηνών).
